PVV gebruikt misleidende context bij cijfers over geweld in asielzoekerscentra
Claim: “Vorig jaar waren er ruim 16.000 gevallen van agressie en geweld in azc’s.”
PVV, verkiezingsprogramma 2025
Oordeel: deels waar, maar misleidend
De PVV stelt in haar verkiezingsprogramma dat er in 2024 ruim 16.000 gevallen van agressie en geweld plaatsvonden in asielzoekerscentra (azc’s). Het cijfer klopt, maar de context waarin het wordt gepresenteerd is misleidend.
Volgens officiële cijfers van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) werden in 2024 inderdaad ongeveer 16.200 incidenten geregistreerd in opvanglocaties. Dat cijfer omvat echter alle soorten incidenten — niet alleen geweld tegen anderen, maar ook verbaal conflict, zelfbeschadiging, hongerstakingen en suïcidepogingen.
Het COA onderscheidt meerdere categorieën:
Fysiek geweld of bedreiging tegen anderen: ±6.000 incidenten
Verbaal of non-verbaal agressief gedrag: enkele duizenden gevallen
Zelfgerichte incidenten (zoals zelfbeschadiging of suïcidegedrag): een aanzienlijk deel van de overige registraties
Stijging door meer bewoners, niet meer geweld
In 2024 verbleven dagelijks gemiddeld ruim 106.000 asielzoekers in COA-opvanglocaties of gemeentelijke noodopvang. Dat is 24% meer dan in 2023. De toename van incidenten (21%) loopt vrijwel gelijk met die bevolkingsgroei — wat betekent dat het aantal incidenten per persoon niet wezenlijk is gestegen.
De PVV suggereert in haar verkiezingsprogramma dat deze incidenten vooral dreiging of overlast voor Nederlandse burgers zouden veroorzaken. Uit de COA-rapportages blijkt echter dat de meeste incidenten plaatsvinden binnen opvanglocaties en tussen bewoners onderling. Er is geen aanwijzing dat het gros van de gevallen betrekking heeft op misdrijven buiten de azc’s of tegen omwonenden.
Geen bronvermelding en verkeerde framing
De partij noemt geen bron voor het genoemde cijfer. Het getal komt uit COA-rapportages, maar wordt in het programma gepresenteerd in een passage over “onleefbare situaties voor Nederlanders” en “stijgende criminaliteit door asielzoekers”. Daarmee worden binnenlandse incidenten in opvanglocaties gepresenteerd als bedreigingen voor de samenleving als geheel, zonder onderscheid naar aard of context.
Conclusie: cijfer klopt, maar interpretatie niet
De uitspraak van de PVV dat er “ruim 16.000 gevallen van agressie en geweld in azc’s” waren, is gedeeltelijk waar. Het aantal incidenten komt overeen met COA-cijfers, maar de term “geweld” dekt de lading niet — het gaat om uiteenlopende gebeurtenissen, waaronder niet-gewelddadige en zelfgerichte handelingen. De claim is daarmee feitelijk juist in aantal, maar misleidend in betekenis en context.