Nederland heeft inderdaad de slechtste waterkwaliteit van Europa

Door landbouwgif en overbemesting hebben we de slechtste waterkwaliteit van Europa.GroenLinks-PvdA, verkiezingsprogramma 2025 (p. 21).

Oordeel: waar

GroenLinks-PvdA stelt in haar verkiezingsprogramma dat Nederland door landbouwgif en overbemesting de slechtste waterkwaliteit van Europa heeft. Deze uitspraak blijkt te kloppen: verschillende wetenschappelijke en Europese instanties bevestigen dat Nederland onderaan de Europese ranglijst staat als het gaat om waterkwaliteit.

Uit een rapport van de Wageningen University & Research (WUR) blijkt dat Nederland “de slechtste waterkwaliteit van Europa” heeft. Ook de European Environment Agency (EEA) concludeert in haar rapport Europe’s State of Water 2024 dat de intensieve landbouw een belangrijk deel van de watervervuiling veroorzaakt. Volgens de EEA komt 81 procent van de stikstofuitstoot in het oppervlaktewater door intensieve veehouderij.

Daarnaast laat het Compendium voor de Leefomgeving (CLO) zien dat de chemische samenstelling van Nederlands oppervlaktewater wordt beïnvloed door pesticiden, wat onder andere leidt tot overschrijdingen van milieunormen.

Landbouw als grootste boosdoener
De belangrijkste oorzaken van de slechte waterkwaliteit zijn het intensieve gebruik van kunstmest, pesticiden en de hoge veedichtheid. Door overbemesting komt stikstof en fosfaat in het oppervlaktewater terecht, wat leidt tot algenbloei en zuurstoftekort. Dat tast de biodiversiteit aan en maakt waterzuivering moeilijker.

Conclusie: uitspraak klopt, maar is scherp geformuleerd
De claim van GroenLinks-PvdA dat Nederland door landbouwgif en overbemesting de slechtste waterkwaliteit van Europa heeft, is waar. De uitspraak is stevig aangezet - de term landbouwgif is politiek geladen - maar wordt onderbouwd door meerdere betrouwbare bronnen, waaronder de WUR, EEA en het CLO. De invloed van intensieve landbouw op de verslechtering van het Nederlandse water wordt breed erkend.